Als dierenarts heb je regelmatig te maken met het sterven van dieren. De begeleiding hierbij is een essentieel onderdeel van ons vak.

Euthanasie kan iets moois zijn. Het is immers de ultieme “pijnstiller”. Het voelt goed om een diertje dat lijdt te kunnen helpen. Naar het dier toe heb ik daar geen verdriet om, omdat ik weet dat het het beste is voor dat dier. 

Het verdriet van de eigenaar is het moeilijkste. Ik kan mij goed indenken en inleven wat de eigenaar voelt. Ik hou immers zelf ook veel van mijn dieren. Maar met het verdriet dat de eigenaar toont, is ook duidelijk hoeveel hij of zij van het dier houdt. Dat is mooi om te zien. Het geeft aan dat het dier het goed heeft gehad. 

In onze kliniek nemen we de tijd als een fretje wordt ingeslapen. Het is belangrijk dat de sfeer goed is op een dergelijk moment. Als het dier eenmaal is ingeslapen maken we een pootafdrukje in zachte klei. De meeste eigenaren zijn daar erg blij mee. Ik zie het als een symbolische laatste handdruk (pootje) van het diertje naar de eigenaar. 

Sektie laten verrichten

Indien er geen duidelijkheid is over de ziekte waar het fretje aan is gestorven is het mogelijk om sektie te laten verrichten. Dit kan op de Frettenkliniek of door een erkende patholoog op bijvoorbeeld de Universiteit te Utrecht. In de Frettenkliniek kan ik al snel na het overlijden in het diertje kijken. Op dat moment is er nog niet veel verval zichtbaar in de organen en kunnen deze het beste beoordeeld worden. Nadere diagnostiek is soms nodig door stukjes weefsel in een fixeermiddel op te sturen naar de patholoog. Ook een kweek van organen kan nodig zijn. Indien het fretje naar een patholoog wordt gestuurd gaat er vaak enige tijd overheen voordat het bekeken kan worden. Dat maakt een juiste diagnose soms erg moeilijk. Maagzweren zijn bijvoorbeeld niet altijd meer goed zichtbaar na een aantal uren. Dit komt doordat er al verval gaat optreden in de maag en ook in de andere organen.

In de loop der jaren heb ik veel sekties gedaan bij fretten. Daar heb ik heel veel van geleerd. Veel eigenaren hebben mij toegestaan om dit te doen. Hierdoor hebben zij een filke bijdrage geleverd aan meer kennis over de problemen bij de fret. 

Na het overlijden

Nadat het fretje is gestorven zijn er verschillende mogelijkheden voor het lichaampje. Bij ons in de kliniek kiezen een deel van de fretteneigenaren voor het zelf begraven. Op eigen terrein is dat ook wettelijk toegestaan, al kunnen er per gemeente andere regels zijn. Je kunt het diertje dan wel het beste een meter diep begraven, anders kan het zijn dat bijvoorbeeld een hond het diertje ooit opgraaft. Ook zijn er speciale begraafplaatsen voor dieren waar je een stukje grond kunt huren.

Een andere mogelijkheid is crematie, hetzij met meerdere dieren tegelijk, hetzij individueel. Er zijn diverse huisdieren crematoria die heel deskundig en ethisch te werk gaan. Als je wilt kun je het diertje daar laten opbaren voordat het wordt gecremeerd en kun je daar het laatste afscheid nemen. Met de as kun je vervolgens verschillende dingen doen. Het kan bij het crematorium worden uitgestrooid maar je kunt het ook zelf op een dierbaar plekje doen. Ik ken iemand die de as in een kokertje aan een kettinkje om haar nek heeft hangen. Je kunt ook hele mooie urnen kopen of zelf laten maken.

Ook is het mogelijk het fretje “bij de dierenarts achter te laten”. Als er dan niet voor een crematie wordt gekozen betekent dat meestal dat het diertje wordt opgehaald en met alle dieren tegelijk wordt verbrand bij een destructiebedrijf (Rendac). De activiteiten van dit bedrijf bestaan uit het ophalen, verwerken en vernietigen van dierlijke restmaterialen en kadavers op een zodanige manier dat veilige en bruikbare biobrandstoffen ontstaan. 

Rouwproces

Rouwen om je huisdier kan lange tijd in beslag nemen en het is belangrijk dat het serieus word genomen. Het is zeker niet abnormaal en juist een teken dat je een warme band had met het diertje. Daar kun je alleen maar blij en dankbaar voor zijn...... maar het verdriet en het gemis is des te heviger.

Een speciale doos met pootafdrukjes van de gestorven fretjes van een fretteneigenaar.