Van diverse ziekte-aandoeningen van de fret weten we vanuit de humane geneeskunde dat het pijnlijk is. Een verwonding, een gebroken bot, een maagzweer, een acute middenoorontsteking, een acute nierontsteking. Het zijn aandoeningen waarbij we er van uit kunnen gaan dat het pijn doet, niet alleen bij de mens maar ook bij het dier. Naast de behandeling van de aandoening zou je dan graag een pijnstiller willen geven. Maar bij de fret is dat niet zonder gevaar!
Wetenschappers zijn het erover eens dat dieren pijn precies zo ervaren als wij mensen, alleen tonen zij het anders. De fret, die nog dicht bij zijn voorouder de bunzing staat, zal niet makkelijk laten zien dat hij pijn heeft. Dat geeft zwakte aan en dat betekend in de natuur dat je er heel snel bent geweest. Dat een fretje pijn slecht laat zien wil niet zeggen dat hij het anders ervaart. Hij toont het alleen anders dan wij mensen. Aangezien een fretje niet kan praten, hebben wij als eigenaar en als dierenarts slechts de mogelijkheid het diertje nauwkeurig gade te slaan en te onderzoeken om zo aanwijzingen te krijgen of het diertje pijn heeft.
Pijnsignalen bij een fret
Een fretje zal niet snel verbaal uiting geven aan pijn. Behalve bij acute plotse pijn, bijvoorbeeld als je perongeluk op zijn staartje gaat staan. Dan zal het fretje dit aangeven door een dikke staart op te zetten, een schreeuw te geven en eventueel de anaalklieren te laten gaan.
Chronische pijn is veel moeilijker te onderkennen. Onderstaande gedragingen kunnen tekenen zijn van een niet welbevinden of van pijn.
Deze fret heeft duidelijk pijn
Symptomen:
- Minder levendig
- Steeds meer slapen en weinig meer uit de slaapplaats komen
- Knijpen met de oogjes
- Verminderde eetlust en afvallen
- Plat gaan liggen; tijdens het spelen of rondlopen gaat het fretje plat op de buik liggen
- Gedrag van misselijkheid
- Omkijken naar de buik of de flank
- Lopen met een hoge opgebolde rug
- Kreupel lopen
- Een opgezette staart
- Anaalklieren laten gaan
- Veel trillen
Behandeling van pijn bij de fret
De belangrijkste behandeling van pijn is het oplossen van het probleem dat de pijn veroorzaakt! Bij een gebroken bot is dat het spalken of chirurgisch behandelen van de breuk. Bij een maagzweer is dat een medicinale behandeling van de maagzweer en het vermijden van stresssituaties welke eventueel de maagzweer hebben veroorzaakt.
Niet altijd is het mogelijk de oorzaak te bestrijden en soms heeft een behandeling even tijd nodig om aan te slaan. Dan zou pijnstilling wenselijk zijn. De voor de hond en kat veel gebruikte NSAID pijnstillers als Metacam®, Meloxidyl® (meloxicam) en Carprofen drops® (carprofen) geven helaas veel te grote problemen bij de fret.
De bijwerkingen van NSAID pijnmedicatie
Meestal is er de eerste paar dagen bij een fretje nog niet veel te zien van de bijwerking. Het lijkt zelfs wat beter te gaan maar daarna veroorzaken deze pijnstillers beschadigingen van het slijmvlies in de maag welke uiteindelijk zullen leiden tot ernstige maagprblemen en zelfs zweren in de maag.
Hierdoor wordt het diertje misselijk, heeft een slechte eetlust en krijgt dunne of zelfs zwarte ontlasting. Zwarte teerachtige ontlasting geeft aan dat er bloed vanuit de maag in de ontlasting is gekomen, dit is het geval bij een maagbloeding. Een maagbloeding is gevaarlijk en kan tot de dood van het fretje leiden.
Waarom hebben fretten zo snel last van deze bijwerkingen?
- Fretten missen het enzym UDP- glucuronyltransferase om geneesmiddelen uit te scheiden in de gal. Dat wil zeggen; ze kunnen nauwelijks “glucuronideren”. Hierdoor ontstaan gemakkelijk bijwerkingen van deze medicatie doordat het middel te lang en in een te hoge dosis in het lichaam aanwezig blijft.
- Veel fretten hebben daarnaast vaak al last van maagproblemen. Het geven van bovenstaande pijnstillers kan dan heel gemakkelijk nog meer schade aan het maagslijmvlies berokkenen.
- Oudere fretten (boven de leeftijd van 5 jaar) hebben regelmatig galweg-, lever- of nierproblemen waardoor de uitscheiding van deze medicijnen nog minder goed verloopt en het medicijn ook hierdoor in een te hoge concentratie in het bloed aanwezig blijft en door de relatieve overdosering extra schade kan aanrichten in de maag.
Een combinatie van Prednison en NSAID pijnmedicatie is een snelweg richting een maagzweer en is dan ook sterk af te raden. Deze combinatie nooit aan een fretje geven.
Alternatieven voor NSAID’s
Deze zijn er niet, behalve soms een morfine injectie, maar deze mag slechts door de dierenarts worden toegediend en werkt kortdurend (8 uur). Bij opname in de Frettenkliniek is dat bijvoorbeld een goed alternatief.
Sommige dierenartsen geven naast de pijnmedicatie een maag beschermer als Sucralfaat. Dit blijkt echter onvoldoende bescherming te geven.
Conclusie:
De beste pijnmedicatie bij de fret = het oplossen van het probleem dat pijn veroorzaakt.
Pijnstillers bedoeld voor honden en katten kunnen ernstige complicaties veroorzaken.
