De bijnieren zijn twee kleine orgaantjes die vlak bij de nieren liggen maar daar verder weinig mee te maken hebben. Ze produceren normaliter hormonen die belangrijk zijn voor de stofwisseling van het dier, tevens produceren ze het stress hormoon Cortisol.

Wat zijn bijnierproblemen?
Bij fretten vanaf 4 jaar leeftijd kunnen de bijnieren ontaarden. Deze ontaarde bijnieren gaan op een gegeven moment teveel (afwijkende) geslachtshormonen produceren. Deze overmaat aan hormonen maken het dier ziek.
Bij de meeste fretten wordt het bijnierprobleem  veroorzaakt door een goedaardige ontaarding. Bij enkele fretten kan zich hieruit uiteindelijk een kwaadaardige ontaarding (tumor) ontwikkelen.

Ziekteverschijnselen

In het begin van de ziekte komen de symptomen vaak in lichte mate alleen in de lente, zomer of herfst voor. Pas het volgende voorjaar komen ze weer terug en zijn dan duidelijker en meestal blijvend.

Symptomen (in volgorde van frequentie van voorkomen):

• Kaalheid wordt het meest waargenomen, meestal min of meer symmetrisch op de romp, kop of aan de poten. Fretten kunnen vrijwel helemaal kaal worden. Niet verwarren met het "kale staarten syndroom" in de zomer waarbij alleen de staart kaal wordt.
• Droge, dunne vacht.
• Jeuk, dit is een enkele keer het enige wat de eigenaar aan het fretje merkt. Veel fretten hebben regelmatig last van jeuk zonder dat er sprake is van een bijnierprobleem. Blijft de jeuk echter aanhouden of wordt deze steeds erger dan kan bij een oudere fret wel degelijk sprake zijn van een afwijkende bijnier.
• Gezwollen vrouwelijk geslachtsorgaan bij een gesteriliseerd vrouwtje.
• Sexueel gedrag bij gecastreerde of gesteriliseerde fretten. B.v. een mannetje dat weer gaat dekken of een vrouwtje dat gaat slepen met andere fretten.
• Toegenomen lichaamsgeur en of geel vettige verkleurde plekken in de vacht. Door de geslachtshormonen neemt de vetsecretie van de huid toe.
• Minder speels, meer slapen of juist hyperactief.
• Gewichtsverlies
• Moeite met plassen bij mannetjes. Door de hormonen wordt de prostaat vergroot en deze drukt het lumen van de plasbuis dicht. Dit is een levensgevaarlijke situatie. Ook dit kan soms het enige verschijnsel zijn.

Niet alle verschijnselen zijn bij elke fret waarneembaar. Het kaal worden valt wel het meeste op en is bij 60% van de fretten met een bijnierprobleem aanwezig.

Kaalheid ten gevolge van een bijnierprobleem

Diagnose
Door de kenmerkende symptomen kan de diagnose door een ervaren fretten-dierenarts al vermoed worden. Aanvullend kunnen een buikpalpatie of een echoscopie van de buik extra informatie geven. De bijnieren zijn echter zeer klein en meestal zijn kleine afwijkingen niet goed zichtbaar met de echo. Tevens wordt een bloedonderzoek gedaan om andere oorzaken van de klachten uit te sluiten. Ook kan het bloedonderzoek soms een aanwijzing geven over de oorzaak van het ontstaan van de problemen met de bijnieren. 

Hoe komt het dat fretten last hebben van ontaarde bijnieren?
Er zijn aanwijzingen dat de hersenen (hypothalamus/hypofyse) van het ouder wordende fretje hormonen gaan produceren die de bijnieren overmatig stimuleren. Door deze stimulatie gaan de bijnieren vervolgens te veel geslachtshormonen produceren. Deze overmaat aan geslachtshormonen maken het fretje ziek door hun inwerking op bijvoorbeeld de huid, vulva, het beenmerg en de prostaat.

De oorzaak is helaas nog lang niet opgehelderd maar deze problemen komen significant vaker voor bij fretten die chronische stress ervaren. Dit kan territoriale stress of stress door pijn zijn. Veel fretten die met het nieuwe systemische corona virus besmet zijn, krijgen naarmate ze ouder worden problemen met de bijnieren. Het stress-hormoon wordt namelijk gemaakt in de bijnieren en een jarenlange stimulatie van die bijnieren kan mogelijk een ontaarding veroorzaken.
De Universiteit van Utrecht heeft onderzoek gedaan en aangetoond dat ook castratie/ sterilisatie van jonge fretten een rol speelt bij het ontstaan van bijnierproblemen.

Wat is de beste behandeling?

1. Een hormoonimplantaat: De beste behandeling van een bijnierprobleem is de (levenslange) behandeling met injecties Suprelorin. Dit is een hormoonimplantaat dat een remmende werking heeft op de afgifte van hormonen door de hypothalamus. Dit resulteert uiteindelijk in een remming van de afgifte van de (afwijkende) geslachtshormonen door de bijnieren.
   Alle symptomen verdwijnen en de fret wordt weer speels en als vanouds. Het middel is volkomen veilig. Alleen als de bijnier al dermate is ontaard dat hij zelfstandig de geslachtshormonen kan gaan produceren, helpt Suprelorin niet meer. Als op tijd wordt begonnen met deze injekties, is het uitermate effectief.
   
   
2. Chirurgie van de bijnier wordt in de Frettenkliniek alleen nog maar gedaan als het implantaat onvoldoende effect heeft. Of indien de aangetaste bijnier snel groeit en duidelijk veel groter wordt..

N.B. Het is belangrijk dat deze operatie alleen wordt uitgevoerd door hierin gespecialiseerde dierenartsen welke over de juiste kennis en speciaal instrumentarium beschikken. De rechter bijnier zit namelijk vast aan de achterste holle ader. Het verwijderen van deze bijnier is een moeilijke procedure en kan bij onvoldoende ervaring of onjuiste chirurgietechniek tot dodelijke bloedingen of onvoldoende wegname leiden.

Een beginnende kaalheid op de rug boven de staartbasis bij een fret met een bijnierprobleem